Het expansievat heeft als doel om drukverschillen op te vangen die ontstaan als gevolg van water dat uitzet in een gesloten systeem, zoals een centrale verwarming. Het water zet bijvoorbeeld uit wanneer het wordt verwarmd in de cv-installatie. Het expansievat wordt daarom ook wel drukvat genoemd. Het expansievat is een essentieel onderdeel van de cv-installatie.
Het expansievat (drukvat) absorbeert de drukverschillen die ontstaan als gevolg van het uitzetten of krimpen van water tijdens het verwarmen of afkoelen van het water in de cv-installatie. Het water in de cv-installatie kan ongeveer 3% uitzetten. Het metaal van de radiatoren en leidingen zijn niet flexibel en kunnen de drukverschillen niet opvangen. Het doel van het expansievat is het opvangen van deze drukverschillen.
Het expansievat heeft twee compartimenten. Deze compartimenten zijn gescheiden door een membraan. Het éne compartiment is gevuld met stikstof. Het andere compartiment staat in verbinding met de vloeistof van het systeem. Gas is in tegenstelling tot vloeistof samendrukbaar. Zodra de druk in het systeem oploopt, zal het membraan in de richting van het gas bewegen, waardoor het volume van het systeem toe neemt.
De levensduur van een expansievat is gemiddeld 7 jaar. Het membraan in het expansievat is geproduceerd uit rubber. Het rubber zal na een aantal jaren poreus worden met als gevolg dat het cv-water uiteindelijk ontsnapt in de gaskamer van het expansievat. Het expansievat zal de druk vervolgens niet meer kunnen opvangen.
Wanneer een vat is gevuld met water of gas maakt het een ander geluid als je ertegenaan tikt. Tik met een hard object tegen de bovenkant en tegen de onderkant van het expansievat. Een functionerend expansievat zal andere geluiden produceren. Zo niet, dan is het expansievat lek en is het aan vervanging toe.
Lijkt het expansievat in orde maar verwarmt de cv niet zoals het hoort? Dan ligt het probleem wellicht bij de circulatiepomp.
Expansievat lek? Vervangen is gemakkelijker dan ooit met de BONFIX CV renovatieset: een volledig pakket met alle essentiële materialen om een expansievat te vervangen. Denk hierbij onder andere aan gaskraan, inlaatcombinatie, overstortventiel en natuurlijk een expansievat.
Voor het aanleggen van een nieuwe installatie is er de BONFIX CV aansluitset. Waarbij ook de expansievat beugel is inbegrepen.
Op de onderstaande video ziet u stap voor stap hoe het expansievat wordt vervangen of aangesloten.
Het vervangen van een expansievat is vrij eenvoudig. Het is van belang dat het expansievat in een vorstvrije ruimte wordt gemonteerd. Een spannings- en trillingvrije inbouw is een vereiste. Voor het vervangen van het vat dient de druk van het gesloten systeem afgehaald te worden, door de aftapkraan aan te sluiten, zodat het water uit het systeem kan lopen. Als het water uit het systeem is, dan kan het expansievat zonder problemen verwijderd worden. Bij het vervangen van een defect expansievat kan er water in het expansievat achter blijven. Houd hier rekening mee. Hierna kan het nieuwe expansievat geplaatst worden. Nadat het expansievat geplaatst is kan het systeem weer worden bijgevuld tot 1,5 bar. Hierna is het noodzakelijk om het systeem te ontluchten. Hierdoor kan de druk iets terugzakken. Vul het systeem dan weer een beetje bij tot het juiste niveau.
De voordruk moet op 1 bar om drie belangrijke redenen:
Als de voordruk te laag is ten opzichte van de installatiedruk dan vermindert het expansievolume van het vat aanzienlijk (bij een voordruk van 0,5 bar t.o.v. een installatiedruk van 1,5 bar is het verlies al 30%).
Elke CV-pomp dient te functioneren met een minimale installatiedruk van 1 bar. Als de installatiedruk onder de 1 bar komt ontstaat er schade door lucht in de pomp.
Bij een voordruk die te laag is ten opzichte van de installatiedruk worden de mechanische krachten op het membraan aanzienlijk verhoogd waardoor de levensduur van het vat significant wordt verkort.
